Eskişehir'de 10-12 bin TL alan, en düşük emekli maaşı ile geçinmeye çalışan bir vatandaş neler yapabilir?
Bir vatandaş diyorum, çünkü bir ailenin bu para ile geçinebileceğini aklım almıyor. 10-12 bin TL ile bir ailenin geçinebilmesi için okula giden bir çocuğun bu ailede olmaması, ailenin bir konut sahibi olması ve az da olsa ek gelir sahibi olması lazım. Bir de "geçinmek" dediğime bakmayın, bu durumlar mevcutsa ancak hayatta kalmaya şansı olur emeklinin.
Hemen bir hesap kitap yapalım...
Kendimden örnek vereyim çok standart bir semtte, çok standart bir evde yaşıyorum. Bir emekli de ortalama bu şartlarda kirada olmak zorunda ve bahsettiğim koşullarda kiralar 8-10 bin bandının altına asla inmiyor. Emekli maaşınızı aldınız ve kira ödediniz. Üzerine bir de faturalar maaşınız bitti. Açsınız!
Hasbelkader eviniz var diyelim...
Ama emeklisiniz ve çocuğunuz lise veya üniversite okuyor. Maaşınızla faturaları ödeyip, geri kalanını öğrenci olan çocuğunuza ayırsanız yine maaş bitti.
Tamam, eviniz var ve bakmakla yükümlü olduğunuz bir çocuğunuz yok diyelim. İki kişilik bir aile 10 bin TL ile ne yapabilir?
Önce faturaları öder. Bu faturalara yaz aylarında 600-700 lira diyelim. Kış aylarında ise 1.500 - 2.000 TL fatura ödemek işten bile değil. Eskişehir gibi kışı uzun süren bir şehirde de en az 7 ay kombi yandığını düşünürsek yıllık ortalama emeklinin faturalara verdiği miktar 1,300 TL'ye falan tekabül ediyor.
Faturalar sonrasında kaldı mı elde 8.700 TL.
8.700 TL ile günümüz koşullarında Eskişehir'de yalnızca 725 tane simit alınabiliyor. Bildiğiniz üzere simit 12 TL. 870 tane de ekmek almak mümkün. Ekmek de 10 TL. Hesaba ekmek gibi bir temel ihtiyaç üzerinden devam edelim...
Emekliye günlük 29 ekmek parası düşüyor. 290 lira yani...
290 lirayı 2 kişiye taksim edersek 145 TL kişi başı bir bütçe ile emekli Eskişehir'de yaşamak zorunda.
Tek kişi ise de 290 lira ile hayatını idame ettirmek zorunda. 290 lira alan tek kişi yaşayan bir emekli neler yapabilir?
Zararlı biliyorum ama Türkiye çok fazla sigara tüketen bir ülke. Bu emekli bir paket sigara alsa ortalama 60-65 lira olan sigara hesaptan düşünce kalıyor 230 lira.
Kahvaltı ve akşam yemeği masrafı da (sebze yemeği ve az çeşitli bir türk kahvaltısı) evde yediğini düşünürsek ortalama 90 lira civarında olsa emekliye kaldı 140 TL. Şayet 2 kişi bu maaşla geçiniyorsa para bitti neredeyse...
Tek kişiden devam edersek, emekli evine ve kendisine hijyen malzemeleri almak zorunda bunu da buraya yazarken çok detaylandırmayacağım ama ben aşağı yukarı, detaylı bir hesap yaptım ortalama günlük 70 lira bir hiyjen masrafı çıkarttım. Onu da hesaptan düşelim kaldı mı 70 lira?
70 liraya dışarıda ancak bir bardak kahve içebilirsiniz. Belki bir kitap alabilirsiniz, ya da buna benzer şeyler yapabilirsiniz.
Dışarıdan bakınca sanki emeklinin hayatı makul gibi görünüyor ama hiç değil...
Bakın evde 2 öğün yemek yiyebilmek için ki buna et yemeği hesabı dahil değil, kişisel hiyjenini sağlamak için, faturaları ödemek için ve dışarıda bir bardak kahve içebilmek için emekli maaşı anca yetiyor. O da tek kişiye anca yetiyor, evi olana anca yetiyor, çocuk okutmayana anca yetiyor.
Geriye kalan kesim için 10-12 bin TL ile geçinmek hayal ötesine geçmiyor. Sonra ne oluyor?
Emekli borçlanıyor, emekli açlıkla mücadele ediyor, emekli doğru düzgün beslenemediği için erken yaşta ölüyor, emekli hayatının yorgun yıllarını yaşam mücadelesi ile geçiriyor!
Çok üzücü bir tablo değil mi? Keza emekliden hallice olan ve ülkenin büyük kesimini kapsayan asgari ücretli çalışanlar için de bu tablo geçerli. Üstelik bu kesim daha genç. Evleri kira, çocuk okutuyorlar, dışarıda yemek yemek zorunda kalıyorlar vs. vs.
Bu tabloya bakınca vicdanlı bir insanın içinin kararmaması mümkün mü?
Bir an evvel mevcut hükümetin sermayeyi desteklemek yerine dar gelirlinin isyanına kulak kabartması gerekiyor. Yoksa durum çok daha vahim olacak. Eskişehir'de bile geçinemeyen emekliler nereye gidecek? Nasıl yaşayacak?
Asgari ücretli kenti terk etse maaş alamayacak ama kentte kalsa yaşayamayacak. Bu da iş gücüne, üretime negatif yansıyacak. Bu ağır tablonun en kısa zamanda düzelmesi dileğiyle,
herkese iyi haftalar diliyorum. Sevgiler, saygılar...
