Havaların soğuması ve güneşin yüzünü gizlemesiyle beraber bedensel rahatsızlıkların yanında ruhsal olarak duygu durum değişiklikleri de artış göstermeye başladı. Kış günlerinde sosyal aktivitelerden uzak kalmak istiyor, evden dışarı çıkmayıp tüm günü yatakta geçirmek istiyor ve iştah değişiklikleriniz oluyor ise dikkat mevsimsel depresyonda olabilirsiniz.
Mevsimsel değişikliklerle beraber sonbahar ve kış aylarında meydana çıkan ve tekrarlayan duygu durum değişiklikleri, mevsimsel duygu durum bozukluğu (MDB) şeklinde adlandırılır. Çoğunlukla sonbahar ya da kış aylarında başlayıp yazın güneşli zamanlara kadar devam eder. Yılın diğer mevsimlerinde ise düzelme görülür. Yaz mevsiminin bitip kış mevsiminin başlamasıyla beraber gündüz süresinin azalması, sıcaklığın düşmesi üzerine melatonin ve serotonin hormonları dengesizleşerek kişilerin enerjilerinde ve ruh hallerinde değişiklikler ortaya çıkarabilir. Epifiz bezi karanlık ortamlarda melatonin hormonu üreterek kişiye yorgun hissettirerek uyku hali verir. Ne kadar uykumuzu almış olarak uyansak da kendimizi dinlenmiş hissedemeyiz ve uyku ihtiyacımız ortaya çıkmaya başlar. Kış mevsiminde gündüz süresinin az olması ve güneş ışının yeterli miktarda hissedilememesi melatonin hormonunun fazla miktarda salgılanmasına neden olur. Böylelikle serotonin seviyesi azalarak depresyonu harekete geçirebilir.
Mevsimsel Depresyonun Belirtileri
Konsantrasyon güçlüğü
Sabah kalkmakta zorlanma
Enerji kaybı
Değersizlik hissi
Olumsuz düşüncelerle boğuşma
Hayattan keyif alamama
Uyku problemleri (az veya çok uyuma)
İştahın artması veya azalması
Sosyalleşmekten uzaklaşma
Suçluluk duygusu
İntihar, ölüm düşünceleri
Bu belirtilerin en az iki hafta süre ile günün neredeyse tamamında gözlenmesi gerekiyor.
Mevsimsel Depresyona Karşı Neler Yapabiliriz?
Kendinize zaman ayırın ve sizi motive edecek bir aktivite ile uğraşmaya başlayın.
Serotonin salınımı düştüğü için karbonhidratlı besinler yeme isteğiniz artabilir. Beslenmenize özen göstererek yağlı ve karbonhidratlı yiyeceklerden uzak durmaya çalışın.
Ailenizle ve arkadaşlarınızla sosyal bağınızı kopartmayın, onlarla bol bol vakit geçirmeye çalışın.
Güneşin evinize girmesine izin vererek perdelerinizi açık tutun.
Bol su tüketmeye özen gösterin.
D vitamini için haftada en az 2 kere balık tüketin.
Sabahları erken kalkın ve bunun için kendinizi motive etmeye çalışın.
Açık havada haftada 3-4 gün tempolu yürüyüş yapmaya özen gösterin.
Uyumadan önce telefonda oyun oynamak ya da sosyal medyada vakit geçirmek uykunuzu olumsuz etkilediğinden dolayı yatarken telefonunuzu yanınızdan uzakta tutun.
Kış süresince gündüz saatleri gün ışığından yararlanmak için kendinize çeşitli imkanlar yaratmaya çalışın. Özellikle iş yerinizde çalışırken balkon ya da dışarıya çıkarak temiz hava alabileceğiniz kısa molalar verin.
Bu durumun üstesinden gelemeyeceğinizi düşünüyorsanız mutlaka bir uzmandan yardım almaktan çekinmeyin. Aksi halde yaşam kalitenizi etkileyebilecek ciddi problemler yaşayabilirsiniz.
