İkincil travma, travmatik olaya doğrudan maruz kalan değil, olaya şahit olan ya da yazılı-görsel medya ile olayı gözlemleyen kişilerin travmatize olmasıdır. Bizde ülkemizde yaşanan bu üzücü duruma sosyal medya ve haberler aracılığıyla dolaylı olarak şahit olduk. Hepimiz zor süreçler geçirmekle birlikte sıcacık yatağımızda yatmaktan, yemek yemekten ve evimizde olmaktan bile utanır hale geldik. Medyada görmekten kaçamadığımız deprem görüntüleri anksiyete/kaygı ve çaresizlik gibi yoğun duygular yaşamamıza sebep olarak ikincil travmatik stres belirtilerimizin oluşmasına yol açtı.
İkincil Travmatik Stres Belirtileri nelerdir?
Travmatik olayın yeniden yaşanması:
Kişinin şahit olduğu ya da öğrendiği olaya benzeyen geçmiş yaşantılarını anımsaması, anımsadığı olayları rüyasında görmesi şeklinde travmayı tekrar tekrar yaşama belirtilerini kapsar.
Hatırlatıcılardan Kaçınma:
Birinci dereceden travmayı yaşamış kişileri ya da olayı anımsatacak duygulardan ve düşüncelerden kaçınma davranışlarını kapsar.
Artmış Uyarılmışlık:
Uykuya dalmada ya da uykuyu sürdürmede zorlanma, irkilme, dikkati toparlayamama, kolay öfkelenme, gerginlik gibi belirtileri kapsar. Ayrıca çevredeki olaylara veya sohbetlere odaklanma gerçekleştirilemediği için ikili ilişkilerde problemlere sebep olabilir.
İkincil Travmatik Stresten Nasıl Korunuruz?
Televizyon veya sosyal medya kullanımınızda kendinize sınırlama getirerek geçirdiğiniz süreyi azaltmaya çalışın.
Beslenme ve öz bakımınıza dikkat edin.
Nefes ve gevşeme egzersizleri ile kendinizi rahatlatın.
Uyku düzeninize dikkat ederek en az 8 saat uyumaya çalışın.
Sevdikleriniz ve yakın çevrenizle duygu ve düşüncelerinizi paylaşmaktan çekinmeyin. Unutmayın ki bu süreçte suçluluk duygunuzun en aza indirilebilmesi için sosyal desteğin önemi çok büyük.
Günlük hayatınıza devam edin. Afet haberleri dışında yapmaktan keyif aldığınız ve size iyi gelen aktiviteleri devam ettirmeye çalışın.
Bu sürecin altından kalkamayacağınızı hissediyorsanız profesyonel bir yardım alabileceğinizi unutmayın.
