Alışveriş yapmayı seven kişi ile alışveriş bağımlısı olmak birbirinden farklı şeylerdir.
Onyomani, alışveriş bağımlılığı ya da takıntılı alışveriş davranışı şeklinde açıklanabilir. Kişinin genellikle ihtiyacı olmayan ve kontrolsüz bir şekilde para harcaması, alışveriş yapma arzusu ve bununla ilgili yoğun bir zihinsel meşguliyeti vardır. Günün yaklaşık 8-10 saatini alışveriş yapmaya ayırır. Kişinin yaşamındaki önem sırasının yerini alışveriş alır ve diğer her şey arka planda kalır. Alışveriş sırasında bedensel olarak yorulma ve acıkma bile onların alışverişini durduramaz. Bu kişilerin dolapları hiç giymeyecekleri kıyafetler ve eşyalar ile doludur. Giymeseler bile o kıyafetin onlara ait olma duygusu kişiyi rahatlatmaktadır. Zamanla harcamaları nedeniyle ailesi ve çevresi ile tartışmalar yaşamaya başladıkları için aldıkları kıyafetleri saklamaya başlarlar ve kimsenin bildiği gizli kredi kartları vardır.
Bu kişiler çoğunlukla üzgün, öfkeli ya da kaygılı hissettiklerinde alışveriş yapma gereksinimi ve isteği içinde olurlar. Alışveriş süresince zevk ve keyif duygularını yaşayarak olumsuz duygularından kısa süreliğime de olsa uzaklaşma imkânı bulurlar. Bu durum uzun vade de yerini üzüntü, utanç ve pişmanlık duygularına bırakır. Alışveriş sırasında oluşan keyfin yok olması kişiyi kötü hissettirir ve kişi sonrasında daha iyi hissetmek için tekrar alışverişe yönelir ve patolojik bir döngü haline gelir. Monoton hayatlarından uzaklaşmak ve gerçeklerle yüzleşmek istememeleri de onları alışverişe yöneltebilmektedir. Sosyal medyada dönen reklamlar ve kredi kartı kullanımındaki yükselme de günümüz de satın almayı teşvik etmekte ve alışveriş bağımlılık oranını yükseltmektedir. Alışveriş gereksinimi geldiği zaman kişinin illa pahalı kıyafetler ya da eşyalar almasına gerek yoktur çok düşük fiyatlı bir şey alarak bile alma duygularını tatmin edebilirler. Bu durumun devamlı olması başta kişinin ekonomisini olumsuz yönde etkileyerek mesleki, sosyal ve ailevi sorunlara da neden olmaya başlar.
Onyomani Belirtileri Nelerdir?
Para harcamaya başladıktan sonra kişinin kendisini durdurmakta zorlanması
Kişinin kendisini iyi hissetmediği durumlarda alışveriş yapma ihtiyacı duyması
Sevilen markanın ürettiği her kıyafeti almak için karşı koyulamayan bir istek
Alışveriş sırasında mutlu ve güçlü hissetme
Alışveriş sonrasında mutluluk ve keyfin yerini pişmanlığa bırakması
Tahmininden daha fazla alışveriş yapma
Giyemeyeceği kıyafetleri yalnızca dolabında olsun diye satın almak
Harcanan paranın kişinin ailesi veya çevresinde olumsuz problemler yaşatması
Anksiyete, depresyon, madde kullanımı ve duygu durum bozuklukları ise onyomaniyi harekete geçirebilen psikiyatrik rahatsızlıkların başında gelmektedir.
Onyomani erken tedavi edilmesi gerekilen ciddi bir psikolojik rahatsızlıktır. Tedavi sürecinde bağımlılığa neden olan sebeplerin belirlenmesi, bireyin alışverişe yüklediği anlamların ve alışveriş sırasında hissettiği duyguların çözümlenmesi gereklidir. Kişinin ailesi ve sosyal çevresinin desteği, alışverişe gideceği zamanlarda yanında birisinin olması, alışverişte kredi kartı değil nakit para kullanması ve kaygılı zamanlarda kendisini motive edecek şeylere odaklanması büyük önem taşımaktadır.
Eğer harcamalarınız günlük hayatınızı ve bütçenizi aşıyorsa gerçekten gereksinim duymadığınız şeyleri satın almak istiyorsanız ve bu konuda kendinizi durdurmakta sorun yaşıyorsanız özellikle aldıktan sonra pişmanlık duyuyorsanız mutlaka bir uzmandan destek almalısınız.
