Eskişehir Valisi Sayın Hüseyin Aksoy’un katılımıyla gerçekleşen Eskişehir Safran Festivali’ne, Vali Yardımcısı Ali Çetin, AK Parti Eski Milletvekili Harun Karacan, Eskişehir İl Tarım ve Orman Müdürü Ender Muhammed Gümüş, Eskişehir Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürü Muhammed Taha Güven, Eskişehir KOSGEB Müdürü Tarık Yılmaz, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Hasan Ünal, Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Celalettin Kesikbaş, Odunpazarı Belediyesi Başkan Yardımcısı Figen Engin, Odunpazarı Ziraat Odası Başkanı Burhan Çelikoğlu, Eskişehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü teknik personeli, kurum amirleri, sivil toplum kuruluşlarının başkan ve temsilcileri, çiftçiler ve vatandaşlar katıldı.
Etkinliğin açılışında konuşan Vali Hüseyin Aksoy; “Türkiye’de üretilen toplam safran alanının daha fazlası Eskişehir’de bugün bulunduğumuz bu noktada gerçekleştiriliyor. 112 dönümlük bir noktada safran üretimi gerçekleştiriliyor ve hem ülkemiz hem de Eskişehir adına önemli bir tarımsal faaliyet olarak karşımızda duruyor. Yaşanan küresel iklim değişiklikleri nedeniyle su noktasında tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bazı kısıtlılıklarla karşı karşıya kalabiliyoruz. Özellikle su tüketiminin de az olması safranın önümüzdeki süreçte tercih edilen bir tarımsal üretim çeşidi olması bakımından önem arz ettiğini de ifade etmek isterim. Su noktasında tüketimi fazla olan ürünler yer altı suları başta olmak üzere Devlet Su İşleri (DSİ) Bölge Müdürlüğümüzün Genel Müdürlüğünün projelendirdiği alanlarda su bakımından farklı sonuçlar karşımıza çıkabiliyor. Bu bakımdan suya az ihtiyacı duyulan noktalarda tarımsal üretime geçmemiz bölgemiz açısından da oldukça önemli. Konya Ovası’ndan başlayan obrukların artık bizim Sivrihisar bölgesinde görülmeye başlamış olması yeraltı sularında azalmanın varlığını bizlere hissettiriyor. Bu bakımdan tarımsal üretim anlamında da suya az ihtiyaç olan ürünlere yönelmemiz oldukça önemli. Bu boyutuyla da safran üretiminin hem su tüketimi bakımından hem de dekar başına elde edilen gelir bakımından da oldukça cazip olduğunu görüyoruz.” dedi.
Eskişehir İl Tarım ve Orman Müdürü Ender Muhammed Gümüş gerçekleştirdiği konuşmada; “Bugün güzel ve anlamlı bir festival yapıyoruz. Bu güzel nadide çiçekleri olan safran esasen Anadolu’da geçmişinden beri var olan bir bitkidir. Bu alana ekilen Karaarslan çeşidinin Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde tescili yapıldı. Tüm Türkiye’deki yetiştiriliş alanı itibariyle şu andaki ekiliş alanı sahamız, ülkenin tamamından daha fazla oldu. Eskişehir’de Tarım İl Müdürlüğümüzce, Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitümüzle beraber “Eskişehirli Hanımlar Safran Üretiyor” projesini hazırlamıştık. Bu proje kapsamında safran ürününe olan ilgiyi arttırmak için ilk etapta Sarıcakaya, Han, Seyitgazi, Tepebaşı ve Sivrihisar İlçelerinde 8 kadın üreticiye 100'er m2 alanda olmak üzere toplamda 800 metrekare alanda demonstrasyon bahçeleri kuruldu. Projenin ikinci yılı olan 2024 yılı itibariyle projeye dahil olan yeni kadın çiftçilerle birlikte deneme alanı olarak safran dikili alanımızı toplam 2 dekar alana çıkarmış bulunmaktayız. Şu an üzerinde bulunduğumuz bu alan ise 112 dekar ve Safranbolu’da ekiliş alanı 40 dekara düşünce tüm Türkiye’de bu tarlanın ne kadar önemli olduğu daha bariz bir şekilde ortaya çıkıyor. Safran bitkisinin birazdan toplayacağımız çiçeklerinin dişi organları, kırmızı renkli olanları çok pahalı olmakla kalmıyor, yaprakları yine reçel olarak hazırlanıp tüketilebiliyor. Aynı zamanda sadece çiçek ve stigma üretimi değil, yumru yani soğan üretiminde de safran tarlasından çiftçilerimiz burada asla hayal bile edemeyeceğimiz bir gelir elde edebilecek seviyeye geliyor. Eskişehir’in adını Safranbolu’nun adını geçecek şekilde, belki de ileride ‘Safran Şehri’ olarak değiştirecek kadar safran ekimi için çaba sarf edeceğiz. Hasadımızın hayırlara vesile olmasını diliyorum.” dedi.
SAFFON-A Tarım A.Ş. Genel Koordinatörü Egemen Temizsoy, şenlikte yaptığı konuşmasında, Türkiye’deki en büyük safran üretim merkezini Eskişehir’de kurduklarını belirterek, hedeflerinin projeyi yaygınlaştırarak tarıma katkı sunmak olduğunu söyledi. Türkiye’nin, safrandaki ekili alanı ve üretimine yüzde 100 katkı sağladıklarını aktaran Temizsoy, şunları belirtti: “Karabük Safranbolu’da yıllardır safran olarak bildiğimiz alanda, toplam dikili alan 40 dönüm. Türkiye’nin tamamında, bizden önce 80 dönüm. Sadece burası 112 dönüm. İklimimiz uygun. Bu projeyi anlattığım çiftçiler, bürokratlar ya da ziraat mühendisleri ‘pazarı var mı’ diye soruyor. İspanya, bizden yılda 3 tonluk safran talebinde bulundu. Numunelerini ileteceğiz. Ancak tüm Türkiye’nin resmi üretimi maalesef ki 100 kilogram. Bu projeyi sadece para kazanmak için yapmadık. Devletimizin ve tarım camiamızın dikkatini bu değerli tarımsal ürüne çekmek istedik. Bu proje okyanusta bir damladır. Pazarın büyüklüğüne baktığımızda aslında dünya pazarında hiçbir şeyiz. Sadece yurt içinden hasat sonrasında 200 kilogram siparişimiz var. Projenin bilinirliğini artırarak büyütmek istiyoruz. Türk tarımına ve çiftçisine alternatif ürünler sunmak istiyoruz. Burada kurak bir tarım yapıyoruz, suya ihtiyaç duymuyoruz.” dedi.
SAFFON-A Tarım A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Emre Akgümüş ise yaptığı konuşmada katılımcıları Türkiye’nin en büyük safran üretim alanının nasıl oluşturulduğu hakkında bilgilendirdi.
SAFFON-A Tarım A.Ş. Teknik Danışmanı Yüksek Ziraat Mühendisi Dr. Hüseyin Akdemir de safran üretiminin teknik detaylar hakkında detaylı bilgiler verdi. Safrandan yapılan çay, bal, deodorant, krem gibi birçok ürünü tanıttı.
Vali Hüseyin Aksoy ve beraberindeki heyet yapılan konuşmaların ardından işçilerle birlikte sepetlere safran toplayarak ardından hasat ettikleri safran çiçeklerinin stigma ayırma işlemini gerçekleştirdiler. İlki gerçekleşen Eskişehir Safran Festivali safran çayı ikramı ile sona erdi.
Tepebaşı ilçesi, Yukarı Söğütönü mahallesinde bulunan 112 dekarlık tarım arazisine ekilmiş olan safranlar işçilerce sepetlere toplanıyor. Daha sonra yine el yordamı ile bitkinin en önemli kısmı olan dişi organları stigma kısmı ayıklanıyor. Oldukça zahmetli ve ince işçiliği olan hasatta 150 bin çiçekten 1 kilogram safran elde edilirken sırasıyla, çiçekler koparılıyor, ayırılıyor, kurutuluyor ve pazara arz ediliyor. Safran, kanserden kalp hastalıklarına, diyabetten ruhsal durumun iyileştirilmesine kadar birçok sağlık faydasının olduğu biliniyor. Dünyada 500 ton üretiliyor safran üretilirken bunun 80 kilogramı Türkiye’de üretiliyor.
