Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, işletmelerde hasılat denetiminin 7524 sayılı Kanun ile 2 Ağustos 2024'te Resmi Gazete’de yayımlanarak, Torba Kanun’un 3. maddesiyle 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 69. maddesinde yapılan düzenlemeyle 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girdiğini belirtti.
Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yaptığı açıklamayı hatırlatarak, "Biz işletmelerde artık hasılat tespitine gideceğiz. Kasaya oturacağız, sabahtan kapanışa kadar hasılat tespiti yapacağız. Bunu değişik günlerde, değişik aylarda tekrarlayacağız. Beyan bununla uyumlu değilse ‘izaha’ davet edeceğiz" sözlerine yer verdi. Bu kapsamda maliyecilerin, esnafın kasasına oturmaya başladığını vurguladı.
Gelir İdaresi Başkanlığı, 81 ilin defterdarına yazı göndererek toplu hasılat ve denetim çalışmalarını başlattı. Türkiye’de ilk kez Turgut Özal hükümeti döneminde başlayan yazar kasa kayıt sistemi ve fiş kesme yöntemi ile mükellef denetimlerinde kasaya oturularak yapılan hasılat tespiti, Bülent Ecevit döneminde devam etmiş, son 20 yıldır gelişen teknoloji, kredi kartlarının yaygın kullanılması, giriş ve çıkış faturaların( e-fatura) elektronik sistemde kesilmesi, mali disiplin kontrol mekanizmasının sıkı olması ile zaten teknolojinin gelişen desteğiyle kontrol mekanizmaları elektronik ortamda sürdürülüyordu.
Esgastroder Başkanı Murat Arnik, bu yeni düzenleme olmasa bile Vergi Usul Kanunu’nun 127. maddesi kapsamında mükellefiyetle ilgili maddi olayları, kayıtları ve mevzuları araştırma yetkisinin zaten mevcut olduğunu ifade etti. Ayrıca, bu yetkinin daha geniş bir kapsama sahip olduğunu ve yapılan tespitlerin ardından mükelleflerin 370. madde kapsamında izaha davet edilebildiğini belirtti.
Sahaya inerek Esnafın halini yerinde gören maliye denetim görevlilerinin, "Piyasa bu kadar mı kötü?" diyerek esnafa telkinde bulunduğunu aktaran Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, yeme-içme sektöründe işletmelerin kasasına oturan denetim görevlilerinin sabahtan akşama kadar müşterilere baktığını, kasa nakit giriş-çıkışını ve Z raporlarını incelediklerini söyledi. Hatta bazı bölgelerde denetim geçiren esnafın işlerinin çok kötü olduğunu gören denetim görevlilerinin, "Allah yardımcınız olsun, piyasa gerçekten bu kadar mı kötü?" dediklerine şahit olduklarını duyduğunu belirtti.
Esgastroder Başkanı Murat Arnik, yasa kapsamında günlük hasılatın tespiti için bir ayda üç kez olmak üzere bir takvim yılında toplam 12 kez yoklama yapılacağını açıkladı. Bir ay içinde yapılan yoklama günlerinde tespit edilen hasılatların toplamının, yoklama günlerine bölünerek günlük ortalama hasılatın hesaplanacağını, ardından aylık ve yıllık hasılat tahmini yapılacağını belirtti. Ancak 12 günlük hasılat tespitinin yılın tamamını temsil etmeyeceğini vurgulayarak, mevsimsel değişikliklerin, tatil dönemlerinin, Ramazan ayının, hafta içi ve hafta sonu farklarının hasılatı önemli ölçüde etkileyebileceğini ifade etti.
Günümüzde hasılat tahsilat yöntemlerinin çok çeşitlendiğini belirten Arnik, kredi kartları, nakit, banka transferleri, yemek fişleri, mobil ödeme sistemleri ve cari hesaplar gibi farklı ödeme yöntemlerinin bulunduğunu söyledi.
Dolayısıyla manuel hasılat sayımının eksiklikler yaratabileceğini ve yapay zeka gibi teknolojilerle daha sağlıklı denetimlerin yapılabileceğini vurguladı.
Arnik, yıllık hasılatı ile beyanı arasında yüzde 20’den fazla fark olan esnafın izaha davet edileceğini söyledi. İzaha davet edilen mükelleflerin VUK 371’de yer alan pişmanlık hükümlerinden yararlanamayacağını ve davet yazısını aldıktan sonra 30 gün içinde açıklama yapması gerektiğini belirtti.
İzahı yeterli görülmeyen mükellefler, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde eksik vergi beyanını tamamlamak zorunda kalacak, ödenmeyen her ay için gecikme zammı eklenecek ve ilgili vergi incelemeye alınabilecektir.
Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, küçük esnafın büyük ekonomik zorluklarla mücadele ettiğini belirterek, maliyenin denetim gücünün daha çok küçük işletmelere yöneldiğini savundu. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) verilerine göre sadece Eskişehir’de 2024 yılında yaklaşık 300 lokantacının kepenk kapattığını ifade etti.
Esnafın kira, elektrik, doğalgaz ve çalışan maliyetleri gibi artan giderler nedeniyle ayakta kalma mücadelesi verdiğini, ancak oda başkanları ve federasyon yetkililerinin bu konuda sessiz kaldığını söyledi.
Esgastroder Başkanı Murat Arnik, Türkiye’de adil bir vergi sisteminin kurulamadığını belirterek, az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alınması gerektiğini vurguladı. "Maliye gelirlerinin %52’si KDV ve ÖTV’den sağlanıyor. 100 bin liralık gelirin 45 bin lirası vergi olarak kesiliyor" diyerek, küçük esnafın üzerindeki vergi yükünün ağır olduğunu söyledi.
Arnik, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu, 7524 Sayılı Kanun ve 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu gibi yasal düzenlemelerin sürekli güncellenmesi ve iyileştirilmesi gerektiğini belirtti. Yetkililerin, yoklama sırasında mükellefin veya yetkilisinin bulunmaması hâlinde, yoklama fişinin polis, jandarma veya muhtara imzalatılması gerektiğini; aksi halde yapılan tespitlerin hukuken bağlayıcı olamayacağını vurguladı.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun 26/04/2024 tarih ve E:2023/10, K:2024/5 sayılı kararına göre, usulüne uygun yapılmayan tespitlerin mükellefi bağlamayacağı açıkça belirtilmiştir diyen Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, esnafın yasal haklarını bilmesi ve gerektiğinde hukuki yollarla itiraz edebilmesi gerektiğini vurguladı.
Esgastroder Başkanı Murat Arnik, her geçen gün kötüye giden ekonominin, enflasyonun ve artan maliyetlerin esnafı zor durumda bıraktığını ifade etti. Yükselen maliyetler nedeniyle birçok işletmenin kepenk kapattığını vurgulayarak, “Esnaf, üretim yapıyor, istihdam sağlıyor, vergi ödüyor ama desteklenmiyor” dedi.
Esnafın ekonomik kriz nedeniyle SGK primleri, vergi yükü ve kira maliyetleri altında ezildiğini belirten Arnik, devletin yerel ekonomiyi canlandırmak adına acilen destek paketleri açıklaması gerektiğini söyledi. SGK primlerinin düşürülmesi, vergi yükünün hafifletilmesi ve esnaf kredilerinin daha uygun faiz oranlarıyla yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti.
Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, esnafın ağır vergi yükü nedeniyle ayakta kalmakta zorlandığını, hatta bazı durumlarda kayıt dışılığa itildiğini belirterek, vergi sisteminin daha adil hale getirilmesi gerektiğini vurguladı. "Vergilendirilmiş kazanç kutsaldır, ancak bu kazanç adil bir vergi sistemi ile korunmalıdır" dedi.
Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, ekonomik kriz karşısında esnafın ayakta kalması için devletin vergi ve SGK yükünü hafifletmesi gerektiğini belirtti. "Vergi kaçakçılığını önlemek için denetimler elbette yapılmalı, ancak küçük esnafı daha da zor duruma sokan bir sistem yerine daha sürdürülebilir ve adil bir model geliştirilmelidir" dedi. Küçük esnafın yıllardır ekonomik krizin yükünü taşıdığını belirten Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, "Esnaf sadece ekonomik kalkınmanın değil, toplumsal dayanışmanın da temel taşıdır. Devlet, esnafı koruyacak önlemleri almalı ve destek paketleriyle küçük işletmeleri rahatlatmalıdır" diye ekledi.
Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, tüm yetkilileri küçük esnafa sahip çıkmaya davet etti ve "Yerel ekonomiyi canlı tutmak için esnafın güçlendirilmesi şarttır. Aksi takdirde, bu süreç birçok işletmenin kapanmasına ve yerel ticaretin büyük darbe almasına neden olacaktır" dedi.
Esgastroder Başkanı Murat Arnik, esnafın kayıt dışılığa zorlanmaması için vergisel teşviklerin artırılması gerektiğini söyledi. "Vergi yükü ağırlaştıkça, esnaf ayakta kalmakta zorlanıyor. Devletin, esnafa nefes aldıracak yeni teşvikler ve kolaylıklar sunması gerekiyor" dedi.
Arnik, bazı Avrupa ülkelerinde küçük esnafa uygulanan vergi muafiyetleri, düşük faizli krediler ve sosyal güvenlik destekleri gibi teşviklerin Türkiye’de de hayata geçirilmesi gerektiğini belirterek, "Esnafı denetleyerek değil, destekleyerek güçlendirebiliriz. Kayıt dışılığı önlemek için cezalar yerine teşvik mekanizmaları kurulmalı" dedi.
Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, Esgastroder olarak her zaman esnafın haklarını savunmaya devam edeceklerini belirterek, ilgili kurum ve kuruluşlarla görüşmeler yaparak esnafın yaşadığı mağduriyetleri gündeme getireceklerini söyledi.
"Esnaf yalnız değildir. Biz, Eskişehir Gastronomi Derneği olarak onların sesi olmaya devam edeceğiz. Devletin yetkili kurumlarına çağrıda bulunarak, küçük esnafın daha fazla mağdur edilmemesi için gerekli düzenlemelerin acilen yapılmasını talep ediyoruz" dedi.
Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, tüm esnafın birlik ve beraberlik içinde olması gerektiğini vurgulayarak, "Bu zor günleri ancak birbirimize destek olarak aşabiliriz. Esnafımızın ayakta kalması için hep birlikte mücadele edeceğiz" ifadelerini kullandı.