Eskişehir’de yerel seçim heyecanı seçimlere artık 10 gün kala herkesi sarmış durumda. Özellikle Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı yarışının sonucu merakla bekleniyor. Malum, büyükşehiri kazanan Eskişehir’in de anahtarını alır demek hiç iddialı bir söylem olmaz. Bu nedenle merkez ilçeler ve kırsal ilçelerden önce büyükşehir yarışının nasıl sonuçlanacağı oldukça önemli diyebilirim.
2019 yerel seçimleri ve 2024 yerel seçimlerine giderken geçen sürede edindiğim izlenimler, istatistikler ve öngörülerim üzerinden sizlere 2024 yerel seçimleri için Büyükşehir Belediye Başkanlığı yarışı tahminlerimi açıklamak istiyorum.
Eskişehir’de Büyükşehir’de oy kullanacak seçmen sayısı 696.060 kişi. Toplam sandık sayısı ise 2.364. 2019’da 2.227 olan sandık sayısına bugün 137 sandık eklenmiş durumda. 651.738 olan seçmen sayısı ise 44.332 artışla 696.060’a çıkmış durumda.
Eskişehir’de 2019 yerel seçimlerine katılım oranı %86,04 ve oy kullanan seçmen sayısı 560.763 kişi. Ben 2024 yerel seçimlerine katılımın da %85 seviyelerinde olacağını düşünüyorum. Bu da 591.651 kişiye tekabul ediyor. Bu seçmenlerden 2-3 bini de geçersiz oy kullanacağı düşünüldüğünde, ayrıca aşağıda bir 5 bin de standart sapma koyuyorum ki geçersiz oylar yüksek çıkarsa bir adalet sağlaması için bu gerekli diye düşünüyorum. Bunun sonunda küsüratı iptal edip seçimde oy verecek kişi sayısını 590.000 seviyesine sabitliyorum.
2019’da seçim yarışının iddialı partilerinden CHP, Eskişehir’de Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen ile ipi göğüslemişti. Hoca’nın aldığı oy oranı %52,30, aldığı oy sayısı ise 285.687 olmuştu. CHP’nin en büyük rakibi AK Parti’de ise Burhan Sakallı %45,14’te kalmış ve 246.579 oy almıştı. Bu ikiliye en yakın isim ise Saadet Partisi adına yarışa katılan Levent Baştürk olmuş ve o da %1,20 oy oranı ile 6.579 oyda kalmıştı.
2024 seçimlerinde bu tablonun böyle olmayacağı iki iki dört demek için kahin olmaya gerek yok. Karşımızda Zafer Partisi Adayı Oğuz Beki, İYİ Parti Adayı Melih Aydın, YRP Adayı Kadir Çalışıcı ve Saadet Adayı Fesih Bingöl gibi önemli figürler var. Bir de elbette toplam 21 adayın olduğu bir yerel seçime gidiyoruz. Elbette her aday en yüksek potansiyelini ortaya koymak için çalışacak ve sandıktan beklenti içinde olacaktır.
Zafer Partisi ve İYİ parti 2019 seçimlerine katılmadığı için bu partilerin adayları için 2023 genel seçimleri üzerinden yola çıkacağım. Zafer Partisi %2,96 alarak Eskişehir’de 5. parti olmayı başarmıştı. 18.832 oy alan Zafer’de Ümit Özdağ’ın yaktığı meşaleyi Oğuz Beki başarıyla taşıdı ve taşımaya devam ediyor. Bu sebeple ben Oğuz Beki’nin %3,4 civarında bir oy alacağını ve 20.000 bandının hemen üzerine çıkacağını düşünüyorum.
İYİ Parti ise genel seçimlere Millet İttifakı içerisinde girmiş ve 2023’te %13,81 ile 87.762 oy almıştı. Bu oylar ile İYİ Parti Nebi Hatipoğlu’nu Ankara’ya Milletvekili olarak göndermeyi başarmıştı. Nebi Hatipoğlu AK Parti’ye transfer oldu ve elbette bu oylardan birazını yanında götürdü. Ancak Hatipoğlu kadar bu başarıda bugünün İYİ Parti Büyükşehir Belediye Başkan adayı o günün İYİ Parti Milletvekili Adayı Melih Aydın’ın da payı vardı. İYİ Parti Türkiye genelinde geçtiğimiz genel seçime göre güç kaybetmiş gibi görünse de Melih Aydın etkisiyle Eskişehir’de %5,0 – 5,1 gibi bir oy oranına ulaşıp 30.000 civarı bir oy alacaktır diyebilirim.
Saadet Partisi 2019 yerel seçimlerinde %1,20 ile 6.579 oy almıştı. 2023 genel seçimlerinde ise CHP ile ittifak üzerinden seçime girdiği için buradan bir istatistik çıkaramıyorum. Ancak Saadet Fesih Bingöl ile bu oy oranını korumaya çalışacak. Saadet Partisi %1,3 ile 6.490 7.670 yani 7.500 civarında oy alacaktır.
Yeniden Refah Partisi, Kadir Çalışıcı bu seçim döneminde beklenen kadar çalışma yapmasa da ve çok göz önünde olmasa da muhafazakar tepki oylarını kendi bünyesinde toplayabilir. Bu nedenle YRP, 2023 genel seçimlerinde %1,42 olan oyunu %2 bandına çıkarabilir ve 11.800 civarı bir oy sayısına ulaşabilir. Ya da en az 10.000 üzerine çıkacağını düşünüyorum.
Memleket, DEVA, DSP, Millet, Vatan gibi partilerin toplamda %1,2 civarında bir oy potansiyeline ulaşması da kuvvetle muhtemel. Bu partiler toplamda 7.000 oy alabilir.
Sol fraksiyonlara baktığımızda bu gruba DEM’i de dahil ediyorum, %1,3 civarında da bu sol kökenli partilerin toplam oy oranına ulaşacağı benim tahminim. Bu partilere de 7.500 civarı bir oy çıkacaktır. Bağımsız adaylar ve Hüda-Par adaylarına ise toplamda %0,4 civarı bir oy çıkabilir.Bu kısımda da total 2.500 oy diyelim.
Geriye seçimin iki iddialı adayı ve partisi kalıyor. Onlara geçmeden önce isterseniz bir toplama göz atalım.Kaba taslak bir toplama gittiğimde 89.500 – 90.000 bandında bir toplam oy karşıma çıkıyor, tüm bu parti ve adaylar için. Ben buradan yola çıkarak 590.000 – 85.000 = 505.000 sonucundan çıkan 505.000 oyu CHP ve AK Parti adaylarına bölüştüreceğim. 5 bin civarında oyu ise bir standart sapma olarak kullanmayı makul görüyorum. Bu sapmayı da geçersiz oylara aktarıyorum. Yani, diğer partilerin oyu 85.000 değil de 80.000 bandında olacak gibi bir yuvarlak değerleme de olarak da özetleyebilirim.
505.000 oy yaklaşık olarak % 85,1 gibi bir orana tekabül ediyor. AK Parti 2019’da 246.679 oy almıştı. YRP, Saadet gibi partilerin oy artıracağını düşünürsek ve farklı partilere de AK Parti cephesinden ince kırılımlar olacağını düşünürsek ben AK Parti’nin Nebi Hatipoğlu etkisiyle 2019 oylarını koruyacağını düşünüyorum. Yani, Nebi Haitpoğlu 245.000 oy ile %41,5 ila %41,6 aralığında bir oy ile seçimi tamamlayacak görüşüm mevcut. CHP adayı Ayşe Ünlüce ise partisinin 2019’da Yılmaz Büyükerşen ile aldığı 285.687 oyu korumamasına karşın %44,0 - %44,1 gibi bir oy oranı ile kazanmaya bir adım daha yakın. CHP’nin 260.000 bandında bir oy almasını bekliyorum. Arada kaybolan oyların da İYİ Parti ve Zafer Partisi’ne kayacağını da ifade edeyim.
Neticede Ayşe Ünlüce, Nebi Hatipoğlu’na %2,5 gibi yani 15.000 oy fark atıyor görünümü şimdilik benim bakış açıma ve değerlendirmelerime hakim diyebilirim.
Son olarak ise şunu söylemek istiyorum. Bu kadar yakın bir seçim yarışında, son 10 günde hata yapan adayın ciddi şekilde geriye düşme durumu olduğunu da göz önüne almak lazım. 10 günde yapılacak olumlu veya olumsuz şeyler, bıçak sırtı seçimin kaderini bir anda tersine döndürebilir. Seçim henüz bitmedi ve iki adayın da şansı önemli ölçüde devam ediyor. 1Nisan olası senaryom ise Eskişehir’de Ayşe Ünlüce döneminin 15.000 oy farkla başlayacağı yönünde.
Herkese saygılar, sevgiler ve iyi günler diliyorum.